هر حرفه‌ای دانش و اصطلاحات مخصوص به خود را دارد و خیاطی نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. اصطلاحات رایج خیاطی برای خیاط‌های معروف جهان شاید سخت و عجیب و غریب به نظر نرسند، اما برای افرادی که به دنبال ورود به دنیای خیاطی هستند و تازه اول راهند، کمی عجیب و غیر فهم هستند. اگر با اصطلاحات رایج در خیاطی آشنا شوید، دیگر دغدغه‌ای از بابت یادگیری و آموزش نخواهید داشت. چون این اصطلاحات را بارها و بارها از زبان خیاطان حرفه‌ای و در کلاس‌های آموزشی می‌شنوید. در این مقاله قصد داریم اصطلاحاتی که معمولا در هنر خیاطی به کار می‌روند و افراد مبتدی با آن‌ها آشنایی ندارند را بیان کنیم. پس با ما در ارتباط باشید.
یادگیری اصطلاحات رایج خیاطی چه اهمیتی دارد؟
هر هنر و علمی نیاز به یادگیری دقیق فوت و فن‌ها دارد. هنر خیاطی مانند هر هنر، حرفه و علم دیگری دارای زبان مخصوص به خود است. وقتی که به این حرفه وارد می‌شوید، باید با زبان آن نیز آشنایی پیدا کنید. این زبان رابط شما با مشتریان و آموزش دهندگان است. بنابراین، اصطلاحات رایج خیاطی نه تنها می‌توانند تاثیر زیادی روی عملکرد و حرفه‌ای کار کردن شما شوند، بلکه اعتماد به نفس و علم شما را در هنگام خیاطی و به کارگیری این هنر برای خلق کردن محصولات مختلف پارچه‌ای را افزایش می‌دهد.
اصطلاحات رایج در خیاطی و یادگیری آن‌ها برای رشد، آموزش بهتر و همچنین استفاده از این اصطلاحات برای دوخت و دوز حرفه ای‌تر حائز اهمیت‌اند که باید حتما آن‌ها را یاد گرفت.
آشنایی با اصطلاحات مهم در خیاطی
از جمله اصطلاحاتی که معمولا افراد مبتدی با آن‌ها آشنایی ندارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواب پارچه: خواب پارچه در واقع همان جهت‌های مورب پارچه است که دقیقا با زاویه 45 درجه روی پارچه کشیده می‌شود. بیشترین جهتی که پارچه قابلیت کشسانی و انعطاف دارد، خواب پارچه است.
- بوبین: بوبین همان ماسوره چرخ خیاطی است که به شکل یک قرقره کوچک در چرخ خیاطی قرار می‌گیرد و وظیفه تامین نخ دوخت را برعهده دارد.
- پایه دکمه: پایه دکمه از دو صفحه تشکیل شده که یک طرف این صفحه دکمه را نگه می‌دارد و طرف دیگر برای سوراخ کردن جای دکمه‌ها استفاده می‌شود.
- پاترون: پاترون در واقع یک نمونه دوخته شده از الگوی اولیه بالاتنه، دامن و یا شلوار است که برای کنترل‌ها، لقی گیری‌ها و ایرادات اندامی انجام خواهد شد. پاترون معمولا روی پارچه‌های ارزان قیمت انجام می‌شود.
- لاسکنه: لاسکنه به پشت یقه گفته می‌شود. این نوع یقه بسیار شبیه به یقه شکاری است.
- فاسا: فاسا یا همان کوک شل، اصطلاحی است که برای قرینه کردن قطعات لباس گفته می‌شود. زمانی که با کمک کوک‌های شل، الگو روی پارچه کپی شود، می‌گوییم فاسا انجام داده‌ایم. فاسا با نام ففلیه نیز گفته می‌شود.
- ساسون: ساسون که با نام پنس نیز در میان خیاطان مشهور است، برای گرفتن فضای اضافی در هنگام دوخت استفاده می‌شود. ساسون می‌تواند لباس‌ها را با توجه به اندام، تغییر شکل دهد و آن‌ها را به فرم اندام در بیاورد.
- اوزمان: اصطلاح اوزمان کاملا برعکس با ساسون است. اوزمان برای ایجاد فضای اضافی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اوزمان در الگو با فضای اضافه تعیین می‌شود و می‌تواند لباس را آزادتر کند. آستین را مدل‌دارتر کرده و باعث ایجاد چین و زیبایی بیشتر در پارچه‌ها و لباس‌ها شود.
- آنفورشور: آنفورشور که توسط بسیاری از استفاده کنندگان از چرخ خیاطی قدیمی به کار برده می‌شود، مربوط به فاق شلوار است. نحوه اندازه گیری آنفورشور یا فاق شلوار به این شکل است که سر متر روی خط کمر در وسط جلو پایین تنه قرار می‌گیرد و آن از میان پا عبور داده می‌شود تا وسط پشت کمر اندازه‌گیری خواهد شد.
- شیرازه: شیرازه به معنای مادگی است. مادگی همان جا دکمه‌ای است که روی پارچه در نظر گرفته می‌شود. سوراخی که روی لباس برای عبور دادن دکمه لباس از آن استفاده می‌شود، با نام شیرازه، جادکمه و یا مادگی شناخته می‌شود.
- دراپه: دراپه روی هم ریخته شدن یا دوبل شدن است. در صورتی که بخش خاصی از پارچه (آستین، یقه، دامن و شلوار) به صورت هلالی شکل ریزش داشته باشند و دوبل شوند، گویا از هنر دراپه استفاده کرده‌ایم.
- بلغک: بلغک یا مرغک به تکه سه گوش کوچکی گفته می‌شود که برای راحتی در زیر فاق شلوار یا زیر بغل آستین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- لبه دوزی: لبه دوزی که معمولا توسط چرخ خیاطی چند کاره انجام می‌شود، همان پاکدوزی است که مانع از ریشه ریشه شدن جای درز پارچه می‌شود. لبه دوزی با نام‌های دیگری همچون پاک دوزی و تمیز دوزی نیز در میان خیاطان گفته می‌شود.
- ولولورت: این اصطلاح در واقع مربوط به تخته‌ای است که دارای سوزن‌های متعددی بوده و برای اتو پارچه‌هایی با پرز بلند مانند مخمل استفاده می‌شود. کار با این تخته بسیار ساده بوده و فقط می‌بایست مخمل از روی پرز دار روی سوزن قرار بگیرد.
- حلقه آستین: حلقه آستین سوراخی است که در بالاتنه قرار می‌گیرد و آستین با یک دوخت مجزا به آن متصل می‌شود.
- کوک پشت: دوخت پشتی یا کوک پشتی 2 یا 3 کوک معکوسی است که به منظور محکم‌تر بخیه‌ها در محل ابتدایی و انتهایی درز زده می‌شود. با این نوع دوخت، بخیه‌ها محکم می‌شوند و از باز شدن درزها جلوگیری خواهد شد.
- لایی چسب: لایی چسب یکی از محصولات رایج در خیاطی است که می‌تواند برای نگه داشتن پارچه‌ها در جای مناسب استفاده شود. معمولا برای محل سوراخ دکمه‌ها، بخش‌هایی از شلوار جین و حلقه‌های کمربند از لایی چسب استفاده خواهد شد.
- باستینگ: باستیک‌ها به بخیه‌های موقت و شل گفته می‌شوند. زمانی از باستینگ استفاده می‌شود که نیاز به جمع کردن پارچه و یا نگه داشتن چیزی در جای خود است. باستینگ‌ها را می‌توان برای استفاده طولانی روی پارچه استفاده کرد.
از جمله اصطلاحات رایج در علم خیاطی می‌توان به لایی چسب، باستینگ، خواب پارچه، بوبین، لبه دوزی، مرغک، اوزمان، لاسکنه و … اشاره کرد که هر کدام دارای مفهوم متفاوت، اما ساده‌ای هستند.
نتیجه‌گیری
در خیاطی اصطلاحاتی از سوی خیاطان به کار می‌روند که شاید برای افراد مبتدی بسیار ناآشنا باشند. اما واقعیت این است که همه این اصطلاحات بسیار ساده‌اند و فقط با یادگیری آن‌ها، می‌توانید خودتان نیز به صورت حرفه‌ای به کارشان ببرید. اگر مبتدی هستید و نیاز به خرید چرخ خیاطی دارید، می‌توانید از طریق سایت جانتک بهترین چرخ‌های خیاطی جانتک با قابلیت دوخت و دوز سریع، کارآمد و با دقت را خریداری کنید.