ظرافت در خیاطی از اهمیت زیادی برخوردار است. دوخت لباس از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است. یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی که باید تمیز و بادقت انجام شود دوخت لبه لباس است. لبه لباس توی چشم است و اگر پس دوزی با چرخ خیاطی به‌درستی انجام نشود، لباس جلوه زشتی پیدا می‌کند و تمام زحمات دوخت از بین می‌رود.
این مقاله آموزشی درباره کاربرد دوخت مخفی و نحوه پس دوزی با چرخ خیاطی است، پس با ما همراه باشید.
پس دوزی چیست و چه کاربردی دارد؟
کار با چرخ خیاطی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد؛ به‌طوری‌که برای دوخت هر قسمت از پارچه یا لباس، دوخت مشخصی وجود دارد. یکی از انواع دوخت که در حرفه هر خیاط خانگی یا حرفه‌ای بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد، پس دوزی است.
در خیاطی برخی مواقع نیاز است که قسمتی از دوخت مشخص نباشد و به‌اصطلاح مخفی باشد، به این نوع دوخت پس دوزی گفته می‌شود. پس دوزی با چرخ خیاطی در واقع برای دوخت لبه لباس‌ها به کار می‌رود.
در دوخت‌ودوز قسمت‌هایی از لباس‌ها مثل لبه آستین، لبه شلوار، لبه دامن، لبه پایین مانتو و… نیاز است که تو داده شود و دوخت آن مشخص نباشد. این نوع دوخت بسیار پرکاربرد است. از جمله کاربردهای تودوزی یا پس دوزی افزودن زیبایی و جلوه لباس است. اگر دوخت لبه لباس‌ها از بیرون پیدا باشد لباس غیرحرفه‌ای و بد به نظر می‌رسد.
در واقع کاربرد پس دوزی برای صاف و شکیل ایستادن لبه‌های لباس، نامرئی کردن دوخت داخل آن، مشخص نبودن نخ‌های دوخته شده از بیرون و ایجاد نمای زشت و زیباسازی بیشتر لباس‌ها است.
پایه پس دوزی چیست؟
چرخ‌خیاطی‌ها برای اینکه قادر به انجام دوخت‌های مختلف باشند از دو چیز بهره می‌برند؛ یکی از پایه‌ها و دوم از تنظیمات دوخت. در واقع این دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند و انواع دوخت بدون آنها ممکن نیست.
پایه‌ای که به طور معمول در چرخ خیاطی زیر جایگاه دوخت و سوزن قرار دارد پایه ابتدایی و اولیه است. این پایه بیس هر دوخت‌ودوزی محسوب می‌شود. اما برای دوخت‌های خاص و پیاده‌سازی دوخت روی قسمت‌های خاص لباس باید از سایر پایه‌ها استفاده کرد.
یکی از مهم‌ترین پایه‌ها در چرخ خیاطی پایه پس دوزی است که ابزاری حیاتی برای هر خیاط محسوب می‌شود. پایه پس دوزی برای انجام دوخت مخفی روی پارچه به کار می‌رود. دوخت مخفی لبه یقه، آستین و شلوار سبب جلوگیری از باز شدن پارچه می‌شود.
اگر دقت کرده باشید لبه برخی پارچه‌ها که دوخت مناسبی ندارند به‌راحتی باز شده و تاروپود پارچه از هم شکافته می‌شود. به‌عنوان‌مثال احتمالاً این حالت را در روسری‌های بی‌کیفیت و ارزان‌قیمت دیده‌اید. لبه روسری از هم باز شده و مدام نخ کش می‌شود.
برای جلوگیری از این موضوع از پایه پس دوزی با چرخ خیاطی استفاده می‌شود و لبه پارچه تو گذاشته می‌شود. برای مثال در روسری دو سانت از لبه پارچه را به داخل برده و با دوخت مخفی می‌دوزند؛ به‌این‌ترتیب دیگر لبه روسری شکافته نمی‌شود و برای همیشه زیبا و سالم باقی می‌ماند.
مراحل آماده‌سازی برای پس دوزی با چرخ خیاطی
- برای دوخت پس دوزی، ابتدا باید لبه پارچه را آماده کرد. اگر پارچه ناصافی دارد یا نخ‌های ریش‌ریش شده به آن وصل است باید آنها را با استفاده از قیچی کوتاه و تمیز کرد.
- سپس باید نخ معمولی اما هم‌رنگ پارچه را برای پس دوزی با چرخ خیاطی آماده کرد. استفاده از نخ یکسان با پارچه برای این است که دوخت از لبه بیرونی پیدا نباشد.
- بعد از نخ باید سوزن مناسب برای پس دوزی را تهیه کرد. سوزن شماره هفتاد یا هشتاد برای این کار مناسب است.
- در این مرحله باید از پایه مخفی به‌جای پایه اولیه استفاده کرد. به این منظور پایه اولیه را از جای خود خارج کرده و پایه مخفی را به‌جای آن قرار دهید؛ سپس مطمئن شوید اتصال آن به چرخ خیاطی انجام شده است.
- بعد از تعویض پایه باید چرخ خیاطی را برای دوخت پس دوزی تنظیم کرد. چرخ‌خیاطی‌ها به این منظور تنظیمات خاصی را ارائه می‌دهند که شامل انتخاب دوخت پس دوزی است که می‌توان از میان گزینه‌های موجود یکی را انتخاب کرد. به طور معمول از دوخت دندانه موشی برای پس دوزی استفاده می‌شود. سایز تنظیمات شامل برنامه کشش نخ و تنظیم طول و عرض دوخت است.
چگونه با چرخ خیاطی پس دوزی کنیم؟
- بعد از اینکه مراحل آماده‌سازی برای پس دوزی را انجام دادیم نوبت به دوخت می‌رسد. قدم بعدی این است که از لبه پارچه مقداری تو گذاشته شود. تو گذاشتن پارچه برای پنهان‌سازی دوخت انجام می‌شود.
- بعد از تو گذاشتن لبه پارچه، با دست آن را صاف‌کرده و روی چرخ خیاطی قرار می‌دهیم. با استفاده از دست‌ها پارچه زیر سوزن هدایت کرده و جلو می‌بریم. این کار را تا انتهای قسمتی که باید دوخته شود ادامه می‌دهیم.
- در حین انجام دوخت باید دقت کنیم که پارچه جابه‌جا نشود. برای جلوگیری از جابه‌جایی پارچه باید با استفاده از دست‌ها آن را زیر پایه ثابت نگه داشته و به‌درستی هدایت کنیم. اگر در حین دوخت پارچه تکان خورد، دوخت را متوقف کرده و دوباره پارچه را در جای درست قرار می‌دهیم.
- درصورتی‌که بعد از پایان پس دوزی با چرخ خیاطی مشاهده کردیم که در برخی جاها نخ از پشت لباس نمایان شده است باید آن را شکافته و مجدد پس دوزی را انجام دهیم. برای جلوگیری از این اشتباه باید تنظیمات را چک کرده و مطمئن شویم از پایه و دوخت مناسب پس دوزی استفاده می‌کنیم.
- همچنین استفاده نادرست از نخ نامناسب و با رنگ متفاوت از پارچه یا جنس نامناسب نیز می‌تواند باعث خرابی دوخت شود؛ بنابراین در انتخاب نخ و سوزن دوخت نیز باید بادقت عمل شود.
سخن پایانی
دوخت‌ودوز با چرخ خیاطی یک کار حرفه‌ای و نیازمند تخصص است. اگر دوست دارید لباس‌هایی که می‌دوزید زیبا و شکیل به نظر برسند باید کار با چرخ خیاطی و انواع دوخت با آن را یاد بگیرید. یکی از مهم‌ترین انواع دوخت که در دوخت هر لباسی به کار می‌آید، پس دوزی یا مخفی دوزی است.
مخفی دوزی یعنی بخشی از دوخت لباس‌ها نباید مشخص و پیدا باشد. به دلیل اینکه اگر دوخت آن قسمت از لباس پیدا باشد مثل این است که انگار لباس را از قسمت داخل که تمام دوخت‌ها و نخ‌ها نمایان است می‌بینیم! متوجه هستید که چقدر نازیبا و زشت می‌شود؟ بنابراین استفاده از پس دوزی ضروری است.
بیشترین قسمت از لباس‌ها که نیاز به پس دوزی دارد لبه آنهاست. برای مخفی‌سازی دوخت لبه لباس‌ها نیاز است که از پس دوزی با چرخ خیاطی استفاده کنیم. برای این کار از پایه مخصوص پس دوزی و تنظیمات مخصوص به آن استفاده می‌کنیم. تمام چرخ‌خیاطی‌ها این نوع از دوخت را که زیرساز محسوب می‌شود ارائه می‌کنند.
استفاده از پس دوزی با چرخ خیاطی باعث می‌شود نتیجه نهایی تمیز، زیبا و حرفه‌ای از آب درآید و در زمان صرفه‌جویی می‌شود.