تاریخچه چرخ خیاطی از زمان ساخت تا ورود به ایران

از زمانی که انسان لباس بر تن کرده تا کنون دوخت لباس ادامه داشته. در زمانهای قدیم انسانها از استخوان و دندان و شاخ حیوانات به عنوان سوزن استفاده می کردند . جایگزین نخ نیز روده  و زرد پی حیوانات بوده. با پیشرفت انسان در زمینه دوخت لباس سوزن و نخ اختراع شد. اختراع سوزن و نخ باعث سرعت بخشیدن به دوخت لباس و ایجاد صنعت مد شد.همین طور که مصرف لباس بالا رفت نیاز به وسیله ای برای دوخت سریعتر لباس بیشتر احساس شد. تنها چیزی که پاسخگوی این نیاز بود چرخ خیاطی بود. با بررسی تاریخچه چرخ خیاطی می بینید که زمان زیادی صرف شد تا وسیله ای به شکل چرخ خیاطی که امروزه با آن سر رو کار دارید ساخته شود.

تاریخچه چرخ خیاطی

اولين ثبت اختراع چرخ خياطي مکانيکي به سال 1755 ميلادي توسط چارلز وايزنتال باز مي گردد. او يک سوزن را جهت استفاده در اين چرخ خياطي مطرح کرده بود. البته این چرخ خیاطی به هیچ وجه شبیه چرخ خیاطی های امروزی نبود. این چرخ خیاطی دست خوش تغییرات زیادی شد تا به این شکل در بیاید.

چرخ خیاطی بعدی  ساخته شخصی به نام تامیس سنت انگلیسی است. وی ماشینی در سال ۱۷۹۰ به ثبت رسانید که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره‌ای بود. البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود. اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد.در سال 1810 ميلادي بالتازار کرمز آلماني اولین کسی بود که سعی در تولید چرخ خیاطی اتوماتیک کرد . هرچند این چرخ خیاطی نیز خوب کار نمی کرد و اختراع موفقیت آمیزی نبود.

اولین مخترع چرخ خیاطی مکانیکی

این تلاشها برای ساخت چرخ خیاطی ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۸۳۰ یک خیاط فرانسوی فقیر که بارتلمی تیمونیه نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازد که بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود. در واقع این اولین چرخ خیاطی بود که مورد استقبال مردم قرار گرفت.

بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می‌دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد.

همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام والترهنت چرخ خیاطی دیگری را ساخت. این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت کار این سوزن، زدن کوکهای رُز بود. یعنی با نخ حلقه‌ای میان پارچه می‌زد و سپس حلقه دیگری آمده در حلقه اول مانند زنجیر قفل می‌شد. با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساند.

اولین چرخ خیاطی به ثبت رسیده

با تمام تلاشهایی که افراد مختلف انجام دادند ولی افتخار ثبت اختراع اولین چرخ خیاطی نصیب الیاس هاو شد.همزمان با او آیزک سینگر  در آمریکا موسس برند چرخ خیاطی سینگر  به این اختراع دست یافت. اما هاو موفق به ثبت این اثر به نام خود شد. هاو در بازار یابی و فروش چرخ خیاطی مشکل داشت اما سینگر موفق شد در سال 1850 به طور تجاری به تولید چرخ خیاطی پرداخت. ابتکاری که سینگر به خرج داده بود این بود که این چرخ ها با دست کار نمی کرد و پدالی داشت که با پا کار می کرد.. در واقع سینگر اولین شرکت تجاری ساخت چرخ خیاطی بود. همین کار باعث شد  هاو به صورت انونی عمل کند و درصدی بابت فروش هر چرخ خیاطی از سینگر دریافت کند.

ورود چرخ خیاطی به ایران

در ایران هنر خیاطی به صورت دستی توسط زنان در خانه انجام می شد. مغازه ای برای دوخت لباس به صورت گسترده وجود نداشت. در دوران قاجار خیاطان به سه دسته تقسیم می شدند:

1- عده ای که لباسهای فاخر مخصوص تجار و درباریان و افراد ثروتمند جامعه می دوختند..

2- افرادی که به صورت عمده البسه ارزان تولید می کردند و افراد هرکدام را که اندازه شان بود به قیمت نا چیز می خریدند.

3-خانم های خانه داری که در منزل خیاطی می کردند.