تا به حال به این فکر کردهاید زمانی که برق نبود، اتوها به چه شکل کار میکردند؟ آیا در گذشته مردم لباسهای خود را چروک و نامنظم میپوشیدند و اهمیتی به این موضوع نمیدادند؟ اگرچه امروزه بیشتر ما از اتوهای برقی یا بخار استفاده میکنیم، اما در گذشته ابزارهای دیگری برای اتوکشی مورد استفاده قرار میگرفتند که مهمترین آنها اتو نفتی بود. این اتوها بدون نیاز به برق و با کمک نفت کار میکردند و در شرایطی که دسترسی به برق محدود بود، بهترین گزینه بودند.
اتو نفتی چیست؟
اتو نفتی یکی از انواع اتو قدیمی است که برای گرم شدن به برق نیاز ندارد و با سوخت نفت سفید کار میکند. این اتوها معمولا یک مخزن کوچک دارند که با نفت پر میشود. با روشن کردن فیتیله داخل مخزن، شعله ایجاد میشود و حرارت از طریق بدنه فلزی به کف اتو منتقل میگردد. پس از چند دقیقه کف اتو به اندازه کافی داغ میشود و میتوان از آن برای اتوکشی و رفع چین و چروکها استفاده کرد.
اتو نفتی همان کار اتوهای برقی امروزی را انجام میدهد اما منبع حرارت آن به جای برق، شعله نفت است. این وسیله بهویژه در زمانهایی که برق در دسترس نبود یا در مناطق روستایی که هنوز برقرسانی نشده بود، بسیار محبوب بود.
تاریخچه کوتاه اتو نفتی
پیش از گسترش برقرسانی، بسیاری از وسایل خانگی با سوختهای فسیلی کار میکردند. اتو نفتی نیز محصول همین دوره است. این اتوها معمولاً از فلز مقاوم ساخته میشدند و دارای مخزن کوچکی بودند که با نفت سفید پر میشد. اتو نفتی در اواسط قرن بیستم به یکی از محبوبترین ابزارهای خانگی تبدیل شد و بهویژه در روستاها و مناطقی که برق نداشتند، نقش کلیدی ایفا کرد. بسیاری از خیاطخانهها و کارگاهها تا مدتها از این وسیله استفاده میکردند زیرا امکان اتوکشی مداوم و طولانی با آن وجود داشت.
مقالات پیشنهادی: راهنمای خرید اتو بخار ایستاده: با این 9 نکته اشتباه نکنید!

اتو نفتی از چه قطعات و اجزایی تشکیل شده است؟
یک اتوی نفتی برای داشتن عملکرد مناسب و تولید حرارت باید از چندین قطعه مجزا تشکیل شده باشد. از جمله مهمتین قطعات و اجزای تشکیل دهنده اتو نفتی عبارتند از:
- مخزن نفت: این مخزن نسبتا کوچک طراحی شده بود و با نفت سفید یا هر نوع نفت دیگری پر میشد.
- فتیله و تنظیم کننده شعله: عملکرد این اتو با شعله بود. بنابراین، یک فتیله و تنظیم کننده شعله برای آن به کار رفته بود که برای روشن کردن و کنترل میزان شعله استفاده میشد.
- محفظه حرارت: بخشی از شعله در اثر وجود نفت در این بخش میسوزد و گرما را به کف اتو منتقل میکند.
- کف فلزی اتو: همان قسمتی است که با لباس تماس دارد و گرما را به آن منتقل میکند.
- دسته عایق حرارتی: معمولا از چوب یا باکالیت ساخته میشود تا دست کاربر نسوزد. در بعضی از مدلها نیز این دسته از جنس فلز است.
نحوه عملکرد و کار اتوهای نفتی
شاید جالب باشد که بدانید این اتوهای نسبتا عجیب و غریب، چگونه کار میکنند. عملکرد اتو نفتی بسیار شبیه چراغهای نفتی است. ابتدا فتیله روشن میشود و شعله به تدریج محفظه را گرم میکند. پس از چند دقیقه، کف اتو به دمای مورد نظر میرسد و میتوان از آن برای اتوکشی لباسها استفاده کرد. یک اهرم برای تنظیم شعله در این اتوها وجود دارد که میتوان آن را برای تنظیم دما استفاده نمود.
مزایای اتو نفتی
اتو نفتی در مقایسه با اتو برقی، نیازی به برق ندارد و میتواند برای پارچههای ضخیم با حرارت یکنواخت و مداوم استفاده شود. بیایید بیشتر با مزایای این نوع اتو آشنا شویم.
✅ عدم نیاز به برق
بزرگترین مزیت اتو نفتی این است که بدون نیاز به برق کار میکند. این ویژگی باعث میشود در مکانهایی که برق در دسترس نیست یا قطعی برق وجود دارد، همچنان امکان اتوکشی وجود داشته باشد.
✅ مناسب برای پارچههای ضخیم
گرمای مستقیم شعله باعث میشود کف اتو حرارت زیادی ذخیره کند و برای اتوکشی پارچههای ضخیم مانند کتان، جین و پتو بسیار مناسب باشد.
✅ گرمای یکنواخت و مداوم
تا زمانی که مخزن نفت پر است، شعله به طور یکنواخت میسوزد و گرما به کف اتو منتقل میشود. این موضوع باعث میشود کاربر بتواند مدت طولانیتری بدون وقفه اتوکشی کند.
✅ دوام و طول عمر بالا
بدنه فلزی محکم و طراحی ساده اتو نفتی باعث میشود این وسیله برای سالهای طولانی قابل استفاده باشد. حتی بسیاری از مدلهای قدیمی هنوز هم کار میکنند و توسط کلکسیونداران خریداری میشوند.
مقالات پیشنهادی: بهترین بخارگر ایستاده | 9 ویژگی مهم آن که احتمالا نمی دانید!
معایب و چالشهای اتو نفتی
آن چیزی که اتو نفتی را عملا از میان برداشت و حذف کرد، عیب آن بود. اتوهای نفتی بسیار خطرناک هستند و احتمال سوختگی و آتش سوزی زیادی دارند. افرادی که از این اتوها استفاده میکردند، باید به شدت مراقبت میبودند تا خطراتی آنها را تهدید نکند. در ادامه به مهمترین چالشهای اتو نفتی اشاره میکنیم.
❌ خطر آتشسوزی و سوختگی
به دلیل وجود شعله باز و نفت، احتمال آتشسوزی وجود دارد. اگر اتو سقوط کند یا نفت نشت کند، میتواند حادثهساز شود. ضمن اینکه اگر به خوبی شعله کنترل نشود، به راحتی دست کاربر را میسوزاند.
❌ کنترل دشوار دما
بر خلاف اتوهای برقی که دما را با ترموستات تنظیم میکنند، در اتو نفتی تنها راه کنترل دما، تغییر شعله است. این کار نیاز به تجربه دارد تا لباسها نسوزند.
❌ تولید دود و بو
استفاده از نفت باعث ایجاد بوی خاص و گاهی دود میشود که ممکن است برای برخی آزاردهنده باشد.
❌ نیاز به نگهداری بیشتر
مخزن و فتیله باید مرتب تمیز شوند تا شعله یکنواخت بسوزد. همچنین باقی ماندن نفت در مخزن ممکن است باعث ایجاد رسوب و گرفتگی شود.
اتو نفتی دارای خطرات زیادی از جمله آتش سوزی و شعلهور شدن آن است و همین موضوعات مزایای آن را از جمله عدم نیاز به برق و گرمای یکنواخت و مداوم، کمرنگتر میکنند.

اتو نفتی بهتر است یا اتو زغالی؟
اگرچه این روزها کمتر کسی به سراغ خرید اتو نفتی و زغالی میرود، اما همچنان با مقایسه این اتوها میتوانید بیشتر در مورد آنها اطلاعات کسب کنید. اتو نفتی با سوخت نفت و خطرات بیشتر نسبت به اتو زغالی کار میکند. در حالی که اتو نفتی خطر آتشسوزی دارد، اتو زغالی نهایتا دست کاربر را هنگام استفاده میسوزاند. در جدول زیر بیشتر با تفاوت و ویژگیهای این دو نوع اتو آشنا میشوید.
| ویژگیها | اتو نفتی | اتو زغالی |
| منبع حرارت | نفت سفید (فتیله + شعله) | زغال گداخته داخل محفظه فلزی |
| زمان آماده شدن برای استفاده | سریعتر (چند دقیقه تا داغ شدن کامل) | کندتر (نیاز به روشن کردن و سرخ شدن زغالها) |
| کنترل دما | نسبتا آسان با تنظیم فتیله | سختتر؛ دما با مقدار زغال و جریان هوا کنترل میشود |
| وزن و حملپذیری | نسبتا سبکتر به دلیل عدم نیاز به زغال | سنگینتر به دلیل محفظه زغال و زغالهای داغ |
| تمیزی و نظافت | تمیزتر، بدون خاکستر و دوده | ایجاد خاکستر و احتمال لک شدن لباسها با خاکستر |
| ایمنی | خطر نشت نفت و شعلهور شدن وجود دارد | خطر سقوط زغال یا سوختگی دست ولی بدون نشت سوخت |
| کاربرد در گذشته | بیشتر در مناطق روستایی و خانههایی بدون برق | متداول در تمام خانهها قبل از ورود اتوهای نفتی و برقی |
| هزینه سوخت | وابسته به قیمت نفت سفید | ارزانتر، فقط نیاز به زغال دارد. |
| نگهداری و تعمیرات | نیاز به تمیز کردن فتیله و مخزن | نیاز به تمیز کردن محفظه زغال و خروج خاکستر |
| مزیت اصلی | سرعت و سهولت در آمادهسازی | هزینه سوخت پایینتر و دوام بالا |
جمعبندی
اتو نفتی یک ابزار جذاب و ماندگار در تاریخ است؛ اگرچه امروزه فقط توسط کلکسیون داران خریداری میشود، اما در گذشته به عنوان یک ابزار مهم و اصلی در زندگی استفاده میشود.. این اتو با وجود مزایایی مانند عدم نیاز به برق و گرمای مداوم، معایبی مانند خطر آتشسوزی، بو و دشواری کنترل دما دارد. امروزه این وسیله بیشتر به عنوان یک یادگار نوستالژیک به کار میرود. چه بخواهید آن را برای استفاده روزمره در محیط بدون برق انتخاب کنید و چه به عنوان یک قطعه دکوری در خانهتان قرار دهید، اتو نفتی همچنان میتواند بخشی از تاریخ زندگی خانگی را برایتان زنده کند.