بخارشوی دستگاهی چند کاره است که از زمان اختراع، به عنوان یک دستگاه ضد عفونی کننده بدون مواد شیمیایی شناخته میشد، اما سوال اصلی اینجاست: بخارشوی چگونه کار میکند؟ این دستگاه دارای مخزن پر از آب و سیستم گرمایشی به واسطه حضور المنت است که آب درون مخزن را تا اندازهای گرم میکند که به بخار تبدیل میشود. سه عامل گرما، فشار بخار و تماس مکانیکی با سطح، اساس کار بخارشوی را مشخص میکنند. اگر کنجکاو هستید که بیشتر با طرز کار بخارشوی آشنا شوید در ادامه مقاله همراه ما باشید.
اساس کار بخارشوی چیست؟
خارشوی چندمنظوره دستگاهی است که با استفاده همزمان از گرما، فشار بخار و تماس مکانیکی قادر است عملیات تمیزکاری و ضدعفونی را با کیفیت بالا انجام دهد. همانطور که از نام آن پیداست، اساس عملکرد این وسیله بر پایه تولید بخار است. هرچه بخار تولید شده دمای بالاتری داشته باشد و با فشار بیشتری به سطح برخورد کند، کارایی دستگاه نیز افزایش یافته و نتیجه تمیزکاری بهینهتر خواهد بود. در واقع، سه عامل کلیدی در عملکرد بخارشوی نقش اصلی را ایفا میکنند:
🔹 گرما
در بخارشوی، آب تا دمایی فراتر از نقطه جوش گرم شده و به بخار تبدیل میشود. این بخار داغ با نفوذ به سطوح مختلف قادر است آلودگیهایی مانند چربیها، دوده و حتی میکروبها را از بین ببرد. به همین دلیل، بخارشوی نهتنها تمیزکاری سطحی انجام میدهد بلکه خاصیت ضدعفونیکنندگی بالایی نیز دارد.
🔹 فشار
بخار تولید شده درون مخزن تحت فشار قرار گرفته و از طریق نازلها به بیرون هدایت میشود. فشار ایجادشده باعث میشود بخار به عمق درزها، شکافها و لابهلای آلودگیها نفوذ کند و چسبندگی آنها را بشکند. اگرچه استفاده از فشار بالا همیشه ضروری نیست، اما در شرایطی که با لکههای سخت یا سطوح پرچربی مواجه باشیم، بخارشویهای پرفشار بهترین انتخاب هستند.
🔹 تماس مکانیکی با سطح
یکی دیگر از بخشهای مهم فرآیند تمیزکاری بخارشوی، تماس مستقیم بخار و نازل با سطح است. در بسیاری از مدلها، روی نازلها پد یا حولههای مخصوص نصب میشود تا ذرات سستشده آلودگی را جذب کرده و از سطح جدا کند. به این ترتیب، بخار ابتدا آلودگیها را نرم میکند و سپس با کمک تماس مکانیکی، سطح کاملاً تمیز و براق خواهد شد.
بخارشوی با تولید گرما و فشار بخار و تماس مکانیکی با سطح، میتواند تمامی آلودگیها و ذرات باقی مانده را از بین ببرد و باعث ایجاد یک سطح تمیز، بدون آلودگی و درخشان شود.
بخارشوی چگونه کار میکند؟
طرز کار بخارشوی سادهتر از آن چیزی است که تصور میکنید، اما نکته مهم این است که تمام اجزای دستگاه باید هماهنگ عمل کنند تا بخار تولیدشده بتواند سطوح مختلف را بهطور کامل تمیز، ضدعفونی و براق کند. در ادامه مراحل عملکرد بخارشوی بهصورت مرحله به مرحله توضیح داده میشود:
1. پر کردن مخزن با آب
در اولین گام باید مخزن بخارشوی را با آب پر کرد. بهترین گزینه استفاده از آب مقطر یا آب تصفیهشده است تا از تشکیل رسوبات معدنی و مسدود شدن مسیرهای بخار جلوگیری شود. برخی دستگاهها امکان افزودن مقدار کمی ماده ضد رسوب را فراهم میکنند، اما قبل از این کار باید دستورالعمل سازنده بررسی شود.
2. گرم شدن آب و تولید بخار
پس از روشن کردن دستگاه، المنت حرارتی یا سیستم دیگ بخار داخلی، آب موجود در مخزن را تا دمای جوش و حتی بالاتر گرم میکند. در بیشتر مدلها، دمای بخار بیش از 100 درجه سانتیگراد است و در برخی دستگاهها میتواند به محدوده 120 تا 145 درجه برسد. در بعضی مدلها بخار تحت فشار بالاتر از فشار اتمسفر تولید میشود که قدرت پاککنندگی آن را چند برابر میکند.
3. هدایت بخار به نازل
زمانی که بخار آماده شد، از طریق لولهها و با کمک شیر فشار یا سوپاپ کنترل به سمت نازل حرکت میکند. میزان فشار و حجم بخار در این بخش تعیینکننده توانایی دستگاه در حذف آلودگیها و لکههای مقاوم است.
مقالات پیشنهادی: 7 مرحله تمیز کردن اتو با خمیردندان + نکات مهم ایمنی
4. اعمال بخار روی سطح مورد نظر
در این مرحله بخار از نازل خارج شده و روی سطح پخش میشود. در بسیاری از بخارشویها نازل دارای پد یا برس است تا علاوه بر حرارت و رطوبت، تماس مکانیکی هم در فرآیند تمیزکاری نقش داشته باشد. این ترکیب باعث میشود آلودگیها سریعتر سست شده و از سطح جدا شوند.
5. جمعآوری و پاک کردن آلودگیها
پس از نرم شدن و جدا شدن آلودگیها، لازم است آنها با کمک پد میکروفایبر، حوله مخصوص یا برسهای جذبکننده جمعآوری شوند. در سطوحی که آلودگی سنگینتر است، ممکن است نیاز به پاکسازی دستی قبل یا بعد از استفاده از بخار وجود داشته باشد تا نتیجه نهایی بهتر حاصل شود.
طرز کار بخارشوی به این شکل است که با تولید حرارت، آب داخل مخزن را بخار کرده و این آب از مخزن به سمت خروجیها هدایت میشوند تا امکان ضد عفونی کردن سطح با تماس آن با بخار وجود داشته باشد.
اجزای بخارشوی برای کار کردن آن چیست؟
برای درک بهتر طرز کار بخارشوی، لازم است با اجزای اصلی آن آشنا شویم. هر بخش از این دستگاه وظیفه مشخصی بر عهده دارد و مجموع عملکرد آنها باعث تمیزکاری و ضدعفونی سطوح میشود. بنابراین هنگام خرید بخارشوی باید به نقش و کیفیت هر بخش توجه ویژهای داشت. در ادامه، اجزای اصلی یک بخارشوی دستی را بررسی میکنیم:
-
مخزن آب (Water Tank)
مخزن آب یکی از مهمترین اجزای بخارشوی است. ظرفیت این مخزن در مدلهای مختلف متفاوت بوده و باید متناسب با نیاز انتخاب شود. مخزن باید توانایی تحمل فشار و دمای بالا را داشته باشد تا عملکرد دستگاه بدون مشکل انجام گیرد. به طور کلی، هر چه حجم مخزن بیشتر باشد، مدتزمان کارکرد دستگاه نیز طولانیتر خواهد بود.
-
سیستم گرمایش یا دیگ بخار (Boiler / Heating Element)
این بخش وظیفه دارد آب موجود در مخزن را به دما و فشار لازم برساند. معمولاً از المنتهای حرارتی یا سیستمهای دیگ بخار داخلی برای این کار استفاده میشود. بسته به مدل دستگاه، زمان گرم شدن آب میتواند بسیار کوتاه باشد؛ در برخی بخارشویها تنها چند ثانیه تا چند دقیقه زمان نیاز است تا بخار آماده شود.
-
شیر فشار یا شیر کنترل بخار (Pressure Valve / Steam Control Valve)
شیر فشار نقش مهمی در ایمنی بخارشوی دارد. این قطعه وظیفه کنترل فشار داخلی مخزن را بر عهده دارد و مانع از افزایش بیش از حد فشار میشود. همچنین از طریق این شیر، کاربر میتواند میزان بخار خروجی را تنظیم کند.
-
نازل یا سری خروج بخار (Steam Head / Attachment)
بخار تولید شده در نهایت از طریق نازل یا سری مخصوص از دستگاه خارج میشود. هر بخارشوی ممکن است دارای نازلهای متنوعی باشد که برای کاربردهای مختلف مانند شستشوی پرده، کف زمین، مبلمان یا سطوح دیگر طراحی شدهاند.
مقالات پیشنهادی: اتو بخار بی سیم چیست؟ + نحوه کار و مزایای استفاده از آن
-
پد یا حوله متصل به نازل
در بسیاری از بخارشویها، نوک نازل مجهز به پد میکروفایبر یا حولههای مخصوص است. این بخش به جذب آلودگیها کمک کرده و بخار را بهتر به سطح منتقل میکند. به همین دلیل تماس بخار با پد علاوه بر افزایش کیفیت تمیزکاری، باعث جمعآوری آسانتر آلودگیها نیز میشود.
-
لوله و اتصالات انتقال بخار
لوله وظیفه دارد بخار تولید شده در مخزن را به نازل انتقال دهد. کیفیت و طول لوله در کارایی و راحتی استفاده از دستگاه بسیار مؤثر است.
-
قطعات جانبی و سیستمهای ایمنی
برای افزایش ایمنی و دوام دستگاه، برخی مدلها مجهز به قطعات جانبی پیشرفته هستند. این اجزا شامل شیر ایمنی، حسگر دما، محدودکننده فشار، قفل کودک یا قفل ایمنی، مخزن ضد رسوب و سیستم فیلتراسیون داخلی میشوند. وجود این قطعات مانع آسیب به دستگاه شده و امنیت استفاده از آن را تضمین میکند.
جمع بندی
طرز کار بخارشوی بر پایه ترکیب سه عامل اصلی یعنی گرما، فشار بخار و تماس مکانیکی است. این دستگاه با گرم کردن آب و تولید بخار داغ، آلودگیها و میکروبها را از بین میبرد و سپس با فشار بخار و تماس مستقیم نازل یا پد، سطح را تمیز و ضدعفونی میکند. استفاده از بهترین بخارشوی روشی بهداشتی، سریع و کارآمد برای پاکسازی انواع سطوح به شمار میرود و با رعایت اصول استفاده، میتوان نتیجهای بسیار بهتر از روشهای سنتی نظافت به دست آورد.